Świadczenie postojowe dla przedsiębiorców – Ustawa Antykryzysowa

Świadczenie postojowe może zostać przyznane przedsiębiorcy prowadzącemu pozarolniczą działalność gospodarczą, który spełnia warunki przewidziane ustawą. Ubiegać się o przyznanie pomocy w tej formie może zatem osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, która:

• nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu (z rozwiązania nie mogą zatem skorzystać np. osoby prowadzące działalność gospodarczą, które jednocześnie zatrudnione są na podstawie umowy o pracę);
• zamieszkuje na terytorium RP i jest (i) obywatelem RP, (ii) posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium RP obywatelem państwa członkowskiego UE, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub (iii) cudzoziemcem legalnie przebywającym na terytorium RP.;
• w następstwie wystąpienia COVID-19 doszło do przestoju w prowadzonej przez nią działalności;
• rozpoczęła prowadzenie działalności przed dniem 1 lutego 2020 roku i (i) nie zawiesiła prowadzenia działalności, a przychód z prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe był o co najmniej 15% niższy od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc lub (ii) zawiesiła prowadzenie działalności gospodarczej po dniu 31 stycznia 2020 r.

Wymóg prowadzenia działalność gospodarczej przed 1 lutego 2020 r. nie obejmuje przedsiębiorcy, do którego mają zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i który korzystał ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Co istotne, przypadku świadczenia postojowego nie obowiązuje limit przychodów w wysokości 300% przeciętnego wynagrodzenia za pracę. O świadczenie mogą zatem ubiegać się również ci przedsiębiorcy, którzy w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku zanotowali przychód przekraczający kwotę 15.681,00 zł.

Świadczenie postojowe przysługuje w wysokości 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w 2020 roku, czyli 2080 zł. Jest to świadczenie jednorazowe, zatem nie będzie wypłacane przedsiębiorcy cyklicznie. Ustawodawca przewidział jednak, że każdy uprawniony do uzyskania świadczenia będzie mógł otrzymać je trzykrotnie.

Przepisy dotyczące wysokości świadczenia zostały określone odrębnie w stosunku do przedsiębiorców, do których mają zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i którzy korzystają ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług. W ich przypadku świadczenie może zostać przyznane w wysokości 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2020 roku (1300 zł), również nie więcej niż trzykrotnie.

Dodatkowo, w tzw. ustawie antykryzysowej przewidziane zostało uprawnienie Rady Ministrów do ponownego przyznania świadczenia postojowego osobom, które już je otrzymały, jeżeli będzie za tym przemawiał okres obowiązywania zagrożenia epidemicznego, stanu epidemicznego lub skutki nimi wywołane i będzie stanowiło to działanie przeciwko COVID-19.

Ustalenie prawa do świadczenia postojowego może nastąpić wyłącznie na wniosek osoby prowadzącej działalność gospodarczą, składany do ZUS.

Treść wniosku

Treść wniosku powinna obejmować:

• dane osoby uprawnionej (i) imię i nazwisko, (ii) numer NIP, a jeżeli nie nadano takiego numeru, to numery PESEL i REGON, (iii) nazwę skróconą płatnika składek, (iv) numer rachunku płatniczego osoby uprawnionej prowadzonego w kraju lub wydanego w kraju instrumentu płatniczego,
• oświadczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą potwierdzające przestój w prowadzeniu działalności oraz uzyskanie w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku o świadczenie postojowe przychodu o co najmniej 15% niższego od przychodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym ten miesiąc, jeżeli nie zawiesiła prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,
• inne informacje niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia postojowego,
• podpis wnioskodawcy.

Na stronie internetowej ZUS został udostępniony wzór wniosku (druk RSP-D).

Przedsiębiorca składa oświadczenia zawarte we wniosku pod rygorem odpowiedzialności za składanie fałszywych oświadczeń. W oświadczeniu przedsiębiorcy zawarta jest klauzula o treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia", która zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Złożenia oświadczenia, które nie odpowiada rzeczywistej sytuacji przedsiębiorcy, może zatem wiązać się z poniesieniem przez niego odpowiedzialności karnej na podstawie art. 233 Kodeksu karnego.

Termin złożenia

Wniosek należy złożyć do ZUS najpóźniej w terminie 3 miesięcy od miesiąca, w którym został zniesiony ogłoszony stan epidemii.

Złożenie wniosku

Wniosek o przyznanie świadczenia może zostać złożony w dwóch formach:

• w formie dokumentu papierowego (za pośrednictwem poczty lub poprzez złożenie wniosku osobiści do skrzynki na dokumenty w placówce ZUS – bez kontaktu z pracownikiem ZUS),
• w formie dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

ZUS wypłaca świadczenie niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności niezbędnej do jego przyznania (w przypadku wątpliwości przy rozpatrywaniu wniosku, ZUS skontaktuje się z przedsiębiorcą poprzez email lub telefonicznie). Wypłata następuje w formie bezgotówkowej, na wskazany przez przedsiębiorcę rachunek płatniczy.

Świadczenie postojowe może zostać przyznane przedsiębiorcy maksymalnie trzykrotnie. Ponowna wypłata może nastąpić jedynie na podstawie złożonego przez przedsiębiorcę oświadczenia, z którego wynikać będzie, że sytuacja materialna wykazana w pierwotnym wniosku nie uległa poprawie. Z informacji podanych przez ZUS wynika, że wzór takiego oświadczenia zostanie zamieszczony na stronie internetowej ZUS w maju.

Wypłata kolejnego świadczenia może nastąpić nie wcześniej niż w miesiącu następującym po miesiącu wypłaty poprzedniego świadczenia postojowego.

Ewentualna odmowa przyznania świadczenia postojowego przez ZUS następuje w drodze decyzji. Przysługuje od niej odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w Kodeksie postepowania cywilnego dla postępowań z zakresu ubezpieczeń społecznych.

W ustawie antykryzysowej prawodawca przewidziała sytuację, w której przedsiębiorca może zostać zobowiązany do zwrotu otrzymanej pomocy. Może stać się tak w przypadku, w którym świadczenie zostało przyznane osobie prowadzącej działalność gospodarczą nienależnie, tj. jeżeli:

• zostało przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez przedsiębiorcę,
• zostało wypłacone osobie innej niż uprawniony przedsiębiorca, z przyczyn niezależnych od ZUS.

W przypadku, jeżeli przedsiębiorca otrzyma świadczenie nienależnie, będzie zobowiązany do jego zwrotu  wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Odsetki naliczane będą od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczenia postojowego do dnia zwrotu.